Hubertus Johannes ( H. J.) Mengels werd op 6 mei 1921 te Heerlen geboren, afkomstig uit een mijnwerkersgezin, gaat al op jonge leeftijd werken in de kolenmijn in Heerlen. Af en toe bezoekt hij lessen van de Tekenschool in Heerlen en volgt hij schriftelijke tekenlessen. In 1943 moet hij onderduiken en komt hij terecht bij een kunstschilder, met wie hij regelmatig buiten schildert. Na de oorlog besteedt hij steeds meer tijd aan het schilderen en in 1947 neemt hij voor het eerst deel aan een groepstentoonstelling in Sittard. In 1950 verhuist Mengels naar Den Haag en drie jaar later wordt hij bij de Vrije Academie aangenomen als docent stilleven, portret en figuur. In deze periode schildert hij vooral dagelijkse taferelen en onopvallende plekken in de stad -"schuttingen, blinde muren en doodlopende straten" zoals hijzelf ooit zei, waarin veelal een stille, soms desolate sfeer hangt. Qua stijl toont zijn werk in deze tijd verwantschap met een aantal schilders uit Den Haag, die zich begin jaren vijftig oriënteerden op de Parijse School en die men tegenwoordig de schilders van de 'Nieuwe Haagse School' noemt.

Midden jaren zestig begint Mengels te experimenteren met objecten waarin beweging, licht en geluid een hoofdrol spelen. In deze objecten, samengesteld uit gevonden materialen, zitten draaiende elementen, elementen die van kleur verwisselen en er verschijnen steeds wisselende, vaak maatschappij kritische, teksten uit kranten en tijdschriften. Hoewel hij veel succes oogst met deze kinetische objecten gaat Mengels zich toch weer op iets anders richten, en wel de beeldhouwkunst. Eerst hakt hij zijn rijzige figuren uit lange boomstammen, later maakt hij de beelden ook in kunststof of papier maché. Tevens experimenteert hij in deze jaren met de grafische technieken. Het resultaat, wat hij een collagraph noemt, is een combinatie van een collage van objets trouvés als schroefjes en stukjes ijzerdraad met zelfgemaakte vormen van metaal in diepdruk afgedrukt. Ondanks al zijn experimenten is Mengels altijd blijven schilderen. De figuratie verdwijnt echter steeds meer uit zijn werken. In de jaren tachtig maakt hij vooral materieschilderijen. Pigmenten mengt hij met houtlijm, zand en andere materialen en hij brengt deze 'materie' met brede kwast, paletmes of met de hand in lagen aan op houten panelen. Vervolgens krast hij in de materie tot onderliggende kleurlagen tevoorschijn komen. Eind jaren tachtig begint Mengels ook met het maken van instrumentale objecten, waarbij muziek in de beeldhouwkunst geïntegreerd wordt. Van lange bamboestammen, snaren en andere materialen stelt hij intrigerende klankkasten samen tot nooit eerder vertoonde geluidssculpturen.
 

Staat vermeld in de Scheen en de Jacobs en ontving in 1978 de Jacob Hartogprijs voor beeldhouwkunst met het beeld Eva en ontving in 1985 de Inkt Grafiekprijs. Behoorde tot de Posthoorngroep

Naar de collectie van  Ber Mengels

Naar de beelden van Ber Mengels in de Haagse regio

Meer op het web over Ber Mengels